Ένα σπάνιο αστρονομικό φαινόμενο με δύο «υπερπανσέληνους», το οποίο είναι γνωστό με το όνομα «μπλε υπερπανσέληνος» θα σημειωθεί τον φετινό Αύγουστο. Πρόκειται για ένα σπάνιο αστρονομικό φαινόμενο με τις δύο «υπερπανσέληνους» που δεν πρόκειται να ξανασυμβεί μέχρι τον Ιανουάριο του 2037.
Το συγκεκριμένο φαινόμενο συμβαίνει όταν το φεγγάρι εμφανίζεται στον νυχτερινό ουρανό πιο μεγάλο και πιο φωτεινό επειδή βρίσκεται πιο κοντά στη Γη από ό,τι συνήθως.
Αυτό έχει την εξήγησή του αφού στη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών ο Ήλιος βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της ετήσιας φαινόμενης τροχιάς του στον ουρανό, ενώ αντίθετα η Σελήνη βρίσκεται σχετικά πιο κοντά στον ορίζοντα.
Σε αυτή τη θέση η Πανσέληνος μπορεί να συγκριθεί με διάφορα άλλα χαρακτηριστικά που βρίσκονται εκεί, όπως δέντρα, κεραίες και διάφορα κτίσματα. Έτσι, ο εγκέφαλος του παρατηρητή παρασύρεται να πιστέψει ότι η πανσέληνος είναι μεγαλύτερη, ενώ επανειλημμένες μετρήσεις έχουν αποδείξει ότι το μέγεθος της δεν διαφέρει καθόλου από ώρα σε ώρα.
Το φεγγάρι του «Οξυρρύγχου» – Τι ώρα θα το δούμε σήμερα
Η πανσέληνος που θα δούμε σήμερα, 1η Αυγούστου ονομάζεται και «Φεγγάρι του Οξύρρυγχου». Θα τη δούμε στις 21:31, ώρα Ελλάδος. Η λεγόμενη «υπερπανσέληνος του οξύρρυγχου» θα φτάσει στο μέγιστο του φωτισμού της – παρέχοντας μια εξαιρετική ευκαιρία για φωτογράφιση για τους παρατηρητές των άστρων. Η δεύτερη πανσέληνος θα πραγματοποιηθεί στις 31 Αυγούστου στις 21:36.
Το όνομα «Φεγγάρι του Οξύρρυγχου» προέρχεται από τους ιθαγενείς κατοίκους της Αμερικής, που τη συγκεκριμένη μέρα ψάρευαν το εν λόγω ψάρι.
Οι οξυρρυγχίδες ή μουρούνες, είναι οικογένεια ψαριών με παγκόσμια γεωγραφική εξάπλωση που περιλαμβάνει κυρίως τους οξύρρυγχους, τους ούσους, τους σκαφίρρυγχους καθώς και τους ψευδοσκαφίρρυγχους που υπολογίζονται συνολικά σε 25 είδη.
Από τη σύγχρονη ταξινόμηση προκύπτει ότι οι δύο πρώτοι και οι επόμενοι δύο αποτελούν επιμέρους υπο-οικογένειες, των οξυρρυγχίνων και των σκαφιρρυγχίνων αντί για το νέο.
Πρόκειται για οικογένεια ψαριών από τα μεγαλύτερα του γλυκού νερού (1-2 μέτρα), φθάνοντας και τα 900 κιλά, ψάρια ανάδρομα, ωοτόκα, ιδιαίτερα μακρόβια, καλούμενα και «ψάρια μαθουσάλες», χαρακτηριζόμενα έτσι πρωτόγονα ψάρια που όμως δεν κατάφεραν να προσαρμοστούν στον ανταγωνισμό της επιβίωσης.
Ακολουθεί η «Μπλε Πανσέληνος»
Στο τέλος του μήνα και συγκεκριμένα στις 31 Αυγούστου θα ακολουθήσει η «Μπλε Πανσέληνος», η δεύτερη στο τρέχοντα μήνα.
Πρόκειται για φαινόμενο αρκετά σπάνιο, καθώς για τη συμπλήρωση των φάσεων της Σελήνης χρειάζονται 29 μέρες, 12 ώρες, 44 λεπτά και 2,86 δευτερόλεπτα.
Ο χρόνος αυτός ονομάζεται συνοδικός μήνας και είναι η χρονική περίοδος μεταξύ δύο διαδοχικών πανσελήνων ή δύο διαδοχικών φάσεων Νέας Σελήνης, από την οποία γεννήθηκε ο ημερολογιακός μήνας.
Τέσσερις «υπερπανσέληνοι» το 2023
Συνολικά υπάρχουν τέσσερις «υπερπανσέληνοι» το 2023. Η πρώτη, στις 3 Ιουλίου παρουσιάστηκε σε εντυπωσιακές φωτογραφίες ανά τον κόσμο. Θα ακολουθήσουν οι δύο τον Αύγουστο και μία στις 29 Σεπτεμβρίου.
Οι όροι «υπερπανσέληνος» και «μπλε υπερπανσέληνος» έχουν δεχτεί κριτική από επιστήμονες επειδή δεν είναι αρκετά επιστημονικοί.
Συγκεκριμένα, το φαινόμενο αυτό συμβαίνει επειδή η σελήνη περιφέρεται γύρω από τη Γη σε μια «ελλειπτική» τροχιά που δεν είναι απόλυτα κυκλική. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ένα σημείο της τροχιάς της όπου βρίσκεται πιο κοντά στη Γη, γνωστό ως «περίγειο».
Μια «υπερπανσέληνος» μπορεί να εμφανιστεί έως και 14% μεγαλύτερη και 30% φωτεινότερη από μια κανονική πανσέληνο, ανάλογα με την εποχή του έτους.
Ο Andrew McCarthy, ανεξάρτητος αστροφωτογράφος με έδρα την Αριζόνα, δήλωσε ότι το φεγγάρι θα είναι περίπου 30 % φωτεινότερο το βράδυ της Τρίτης.
Ανοιχτοί αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία
Το Υπουργείο Πολιτισμού και η Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς διοργανώνουν και φέτος, όπως κάθε χρόνο, εκδηλώσεις σε αρχαιολογικούς χώρους, ιστορικούς τόπους, μνημεία και μουσεία, σε ολόκληρη τη χώρα, με ελεύθερη είσοδο τη νύχτα της αυγουστιάτικης Πανσελήνου που φέτος θα ανατείλει δύο φορές, την πρώτη και την τελευταία νύχτα του Αυγούστου.
Οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν τις δύο νύχτες της Πανσελήνου, Τρίτη 1η και Πέμπτη 31 του μηνός, αλλά και στις 30 Αυγούστου, σε 50 αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και μουσεία σε όλη τη χώρα. Περιλαμβάνουν μουσικές και θεατρικές παραστάσεις, εικαστικές εκθέσεις, βραδιές αστροπαρατήρησης, βραδιές όπερας κ.ά. Άλλοι 50 αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία και μουσεία, θα υποδεχθούν το κοινό με ελεύθερη είσοδο (20.00-24.00).
